Zespół Szkół w Moryniu

Zajęcia logopedyczne w ramach Projektu prowadzone są w formie zajęć indywidualnych. Głównym celem zajęć jest właściwa komunikacja werbalna i niewerbalna. Praca polega na tym aby dziecko mogło:

- porozumiewać się z otoczeniem w jak najlepszy dla siebie sposób;

- zdobyło maksymalną niezależność życiową w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych:

- było zaradne w życiu codziennym, adekwatnie do własnego, indywidualnego poziomu sprawności i umiejętności oraz miało poczucie sprawczości:

- mogło uczestniczyć w różnych formach życia społecznego, znając i przestrzegając ogólnie przyjętych norm, zachowując przy tym prawo do swojej inności:

- umiejętnie koncentrować uwagę na konkretnej czynności, zadaniu;

- potrafiło dłużej koncentrować swoją uwagę;

-  wyzbyć się echolalicznych zachowań.

Praca z każdym dzieckiem polega na indywidualizacji i ścisłej współpracy z ich rodzicami.

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ DZIECKA

     Program terapii logopedycznej wynika z ogólnych problemów komunikacji werbalnej i niewerbalnej dla dzieci autystycznych. Wymaga on realizacji wielu zadań.
Postępowanie terapeutyczne obejmuje zatem wszystkie funkcje językowe, a mianowicie:

1. Budowanie kompetencji (wiedzy) językowej, do której należy;
   • Kształcenie kompetencji fonetycznej języka, które obejmuje przede wszystkim ćwiczenia w różnicowaniu i rozpoznawaniu dźwięków mowy;
   • Rozwijanie kompetencji semantycznej, które dokonuje się dzięki poszerzaniu słownictwa dziecka, podnoszeniu jego wrażliwości na znaczenie słów, różnicowanie znaczeń, kategoryzowanie pojęć;
   • Rozwijanie kompetencji syntaktycznych- praca nad gramatyczną stroną języka.
2. Usprawnianie realizacji mowy.
   • Ćwiczenia słuchu fizycznego, muzycznego i fonematycznego.
   • Usprawnianie motoryki narządów mowy. Ćwiczenia żuchwy, warg, języka, podniebienia miękkiego. Ćwiczenia oddechowe mające na celu wydłużenie fazy wydechowej i zapobieganie arytmii oddechowej podczas mowy.
   • Ćwiczenia artykulacyjne na odpowiednio dobranym materiale językowym.
3. Usprawnianie procesu komunikacji niewerbalnej, która daje dziecku możliwość realizowania swoich intencji i osiągania celów.

Szczegółowy dobór ćwiczeń w logoterapii oraz kolejność postępowania obejmuje:

1. kształtowanie ogólnych zdolności naśladowczych, zdolności naśladowania gestów i percepcji znaków słownych
2. manipulacje przedmiotami, jako podstawa kształtowania systemu pojęć,
3. rozwijanie zainteresowań książką.
4. ćwiczenia kojarzenia nazwy z desygnatem,
5. ćwiczenia wspomagające artykulację jako przygotowanie do poprawnego wymawiania słów:
   • zestawy ćwiczeń artykulacyjnych,
   • zabawy ćwiczące artykulację z wykorzystaniem porównań do zwierzątek
   • ćwiczenia i zabawy oddechowe
   • ćwiczenia fonacyjne (powtarzanie głosek, ciągów samogłoskowych)
6. ćwiczenia wspomagające rozwój mowy, prowadzenie treningu słuchowego (percepcji słuchowej):
   • rozpoznawanie i różnicowanie dźwięków z otoczenia
   • wykorzystanie onomatopei i dźwięków mowy,
   • rozwijanie zdolności rozumienia prostych poleceń słownych,
   • rozwijanie zdolności percepcji słuchowej (różnicowanie dźwięków muzycznych, natężenia, rytmu, czasu trwania – prozodii mowy)
   • wydłużanie koncentracji uwagi, spostrzegania i kojarzenia wzorców słuchowych, wzrokowych i kinestetycznych.
7. ćwiczenia w rozumieniu rzeczowników, czasowników – z wykorzystaniem bitów obrazkowych i wyrazowych;
8. ćwiczenia poszerzające słownik, materiał językowy dostosowany jest do wieku dziecka i obejmuje następujące kategorie:
   • rodzina,
   • części ciała,
   • zabawki,
   • pokarmy,
   • owoce,
   • warzywa,
   • ubranie i dodatki,
   • dom,
   • przybory szkolne,
   • pojazdy,
   • świat poza domem,
   • pojęcia ogólne,
   • czasowniki,
   • przymiotniki,
   • przysłówki,
   • liczebniki,
   • zaimki, przyimki, spójniki,
   •  
9. ćwiczenia słownikowe oparte na powtarzaniu, czytaniu obrazkowo – literowym, opisywaniu przedmiotów:
   • rzeczowniki, czasowniki,
   • wypowiedzi dwuwyrazowe,
   • wypowiedzi trzywyrazowe,
   • rzeczowniki z określeniem (przymiotniki),
   • określanie rzeczowników za pomocą przyimków,
   • określanie czasowników,
   • budowanie zdań,
   • nadawanie zdaniom podstawowym formy pytania,
   • nadawanie zdaniom podstawowym formy przeczącej
10. ćwiczenia przygotowujące do nauki czytania i pisania:
    • ćwiczenia percepcji wzrokowej (rozróżnianie, identyfikowanie i nazywanie przedmiotów, ich cech i czynności w warunkach naturalnych) – głównie do wykonania przez rodziców w domu;
    • ćwiczenia koordynacji wzrokowo ruchowej poprzez wykonywanie czynności manualnych pod kontrolą wzroku (posługiwanie się przedmiotami, korzystanie z pomocy dydaktycznych, praca z edukacyjnymi programami komputerowymi dla dzieci);
    • ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej (układanie całości z elementów, rozkładanie całości na elementy) – praca na materiale niegraficznym
11. ćwiczenia na materiale graficznym (literowym) – rozsypanki literowe, sylabowe wyrazowe;
12. wywoływanie głosek i korygowanie wad wymowy według technik logopedycznych;
13. wprowadzanie technik komunikacji alternatywnej i wspomagającej mowę (mimika, gesty, rytmogesty, symbole komunikacji obrazkowej PCS, ułatwiona komunikacja);
14. ćwiczenia stymulujące spontaniczne wypowiedzi podczas zajęć indywidualnych oraz swobodnych sytuacji komunikacyjnych:
15. kształcenie umiejętności dialogowania, nauka stawiania pytań i udzielania odpowiedzi,
16. nauka wierszy i piosenek

     Logopedyczna terapia nie może przebiegać w oderwaniu od całości indywidualnego programu nauczania i terapii opartego na określonym profilu rozwojowym dziecka. Dostosowany program ma na celu modyfikacje zachowań trudnych uniemożliwiających proces rozwoju poznawczego dziecka. Optymalny efekt terapeutyczny osiągany będzie przy systematycznie wykonywanych ćwiczeniach rodziców i wszystkich specjalistów pracujących z dzieckiem. Praca terapeutyczna jest prowadzona w oparciu o stosowanie zasady stopniowania trudności i system wzmocnień pozytywnych.

Autor: Małgorzata Jaz